Kapanan Okullar Yenikışla – Hızırkahya

Yenikışla Köyünde Eğitim
Yenikışla Köyü Örteğiz köyü olarak geçerdi. Örteğiz köyü ise Şimdiki Salur Köyü ve Yenikışla (Örteğiz) den ibaretti. Ama bu köyün çoğu kısmı Karacaören köyüne bağlı ve oranın nüfusuna kayıtlı idi. 1952 li yıllarda Salur Kendi başına köy olunca köyün mührü Örteğiz diye şimdiki Yeni Kışla Köyü’ne bırakılır. Yani Örteğiz köyü burada devam eder. 1960 ihtilalinden sonra ise köyün adı Yenikışla olarak değişir.

1966–1967 yılına kadar Köyde okul açılmamış öğrenciler 1943–1952 arası eğitmen ondan sonra öğretmenden olmak üzere yakın olan Karacaören Köyü İncirağacı İlkokulu’nda eğitimlerini almıştır. 1958 yılından sonra İncirağacı İlkokulundan mezun olan 6-7 kişi Orman Muhafaza Memuru Okulu’na giderek Orman Muhafaza Memuru olmuş. Bir kişi dışarıdan liseyi bitirerek Tarım Bakanlığı’nda memur olmuş. 1962 yılında mezun olan Mustafa Soytürk Cerrahpaşa Tıp fakültesini bitirerek önce Pratisyen hekim, sonra da Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Uzmanlık eğitimi alarak İç Hastalıkları Uzmanı olmuş ve Antalya Devlet Hastanesi’nde yıllarca çalışmıştır. 1963 yılında mezun olan İrfan Önal, Ticaret Lisesi’nden sonra Orman Teşkilatı’na memur olarak girmiş ve memuriyette iken üniversiteyi bitirmiş. En son Orman İşletmesi Saymanlığı’ndan emekli olmuştur.

1966–1967 ders yılında Guzpınarı mevkiinde Macar Mehmet (Mehmet Özdemir’in) iki katlı toprak evinde açılan okula önce Elmalı Özdemir (Gilevgi) Köyünden Lise mezunu Zülküf Şahin Vekil Öğretmen olarak atanır ve köyde eğitim başlar. Bu öğretmenin Üniversiteye Diş Hekimliği Eğitimi almaya gitmesi ile Köye İlk öğretmen olarak Tekirdağ ilinden Osman Zengin Öğretmen olarak gelir. Bu kitap için araştırmaya başladığımda ulaşmak istediğim Osman Zengin’in vefat ettiğini öğrendim. Tabii çok üzüldüm.

1967–1968 ders döneminden itibaren Okul Akif Önal (Karabıyık)’a ait Bakla Beleni’ndeki tek katlı toprak eve taşınır. İki yılda orada eğitim verdikten sonra 1969–1970 ders döneminde Gerenlikte yeni yapılan okula taşınır ama bazı gecikmelerden dolayı okul tamamlanamamış eğitim okul etrafında ve bazı odalarında derme çatma olarak yapılmıştır. Okul tamamlanınca da iki derslikli okula taşınmıştır.

1996–1997 yılında son mezununu veren 8 yıllık zorunlu eğitime geçilince 6-7-8. sınıflar Ziya Gökalp Yatılı İlköğretim Bölge Okulu Pansiyonu’na gitmiştir. 2005 yılına kadar 5 sınıflı birleştirilmiş dershaneli olarak okul devam etmiştir. 39 ders dönemi hizmet veren okul, 2005 yılında kapanmıştır. Okulda en uzun süreli öğretmenlik yapan ve köylü ile halen ilişkilerini devam ettiren Hayri Aydoğan ve Hasan Kazık öğretmenlerin anıları “Öğretmenlerimizden anılar” bölümündedir

 

Hızrkaya Köyünde Eğitim ve Hızırkahya ilkokulu

Beşikçi köyünden Hasan Etlican 1935 yılı Ekim ayında 170 numara ile Kumluca İlkokuluna kaydolur. Okulda vasat bir öğrencidir. 1940 yılında Okul bitirme sınavlarında 11 ders vardır. Bunlardan biri pekiyi, altısı iyi, üçü orta ve biri zayıftır. Zayıf olan Tarih, Coğrafya, Yurt bilgisi dersinden ikmale girer ve orta alarak mezun olur. O kadar dersin içinde Pekiyi olan ders ise Aritmetik – Geometri’dir. Yani matematik pekiyidir. Her gün gelip gittiği Beşikçi köyü yolundan ayrılma zamanı gelmiştir. Köylüsü ve okul arkadaşı Ali Güzelkara ile birlikte 1940 yılında açılan Aksu Köy Enstitüsü’ne kaydolur. Aksu Köy Enstitüsü mezunları için yazılan “KARANLIK SOKAKTA AYDINLANMA” isimli kitapta 5 yıllık okulu 4 yılda yani 1944 yılında 20 öğrenci bitirmiştir. Bunlardan üçü Kumlucalı olup; onlardan ikisi aynı köylü Beşikçi Köyü’nden Hasan Etlican ve Ali Güzelkara’dır. Ali Güzelkara Beşikçi Köyü’ne tayin olur ve orada eğitimi başlatır.

Hasan Etlican kendi köyü dolunca o yıl açılan Hızırkahya ilkokuluna atanır. Başöğretmen olarak atandığı okulda 32 yıl hizmet yaparak 1976 yazında müdür olarak emekli olur. Okulun mezun verdiği 29 yılda 524 öğrenci mezun eder Hasan Öğretmen. Bir de okulu bitiremeyen ve başka yerlere gidenleri düşünürsek bu sayı bini geçiyor. Hasan Etlican Öğretmen köylünün her derdine koşmuş, çoğu öğrencilerinin nişan yüzüklerini takmıştır. Öğrencilerini mezun etme mutluluğu yanında onları iş güç sahibi ve evli görme mutluluğuna da erişmiştir.

Okulun ilk açılışında 18 erkek, 29 kız olmak üzere 47 öğrenci birinci sınıfa kaydolur. Ayrıca Kumluca ve civardan gelen öğrencilerden oluşan 24 erkek,3 kız 24 öğrencilik 2.nci sınıf vardır. Yani 71 öğrenci bir evin tek odasında bir öğretmen ile eğitime başlamıştır. İkinci sınıfa kaydolanlardan hiç sınıfta kalmadan veya okuldan ayrılmadan ancak 7 kişi 1947-1948 ders döneminde 5.sınıftan mezun olmuştur. Bunlar okulunda ilk mezunlarıdır.

Hızırkahya İlkokulu 1959 yılı mezunu Hüseyin Ergün ile görüştüm ve sohbet ettik. Hüseyin Ergün benim ortaokul arkadaşım, 2009 yılından beri köy muhtarı, Hasan Etlican Öğretmen’in Damadı, emekli öğretmen ve Hızırkahya okulunun eski öğretmenlerinden. Hüseyin Ergün Hızırkahya da eğitimi kısaca şöyle anlattı: “ 1944 yılında Yunus Veli Taşkın’ın konağı alt katında açılır okul. Daha sonra o binanın yakınına köylü tarafından okul yapılır. İlk sıralarda bu okul bir derslik, “İşlik” denilen bir oda ve öğretmen lojmanından ibarettir. İhtiyaç çoğalınca işlik ve diğer birimlerde derslik haline getirilir ve 3 derslikli bir okul olur. Bu okul da ihtiyaca cevap vermeyince 1966-1967 ders yılında köyün Kumluca çıkışına devlet tarafından yaptırılan arsası ile birlikte 28 dönüm üzerine kurulu okula taşınır. 2000’li yıllarda taşımalı eğitime geçilerek kapatılan okul Hüseyin Ergün’ün 2009 yerel seçimlerde muhtar seçilmesi ile yapılan girişimler ve tadilattan sonra tekrar açılır. 2017 yılına kadar eğitime devam ettikten sonra kapanır.